مدیریت آفات یکی از مهمترین چالشهای کشاورزی مدرن است. آفات حشرهای مانند شتهها، سفیدبالکها، تریپسها و سوسکهای مضر میتوانند به محصولات کشاورزی آسیب جدی وارد کنند و باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول شوند. در این میان، استفاده از سموم مؤثر و کمخطر برای محیطزیست و انسان، امری ضروری است.
تیاکلوپرید یکی از سموم حشرهکش مؤثر از گروه نئونیکوتینوئیدها است که به دلیل خاصیت سیستمیک و ماندگاری بالا، در بسیاری از کشورها برای کنترل آفات استفاده میشود. این مقاله به بررسی جامع سم تیاکلوپرید، ویژگیها، نحوه عملکرد، کاربردها، مزایا، معایب و نکات ایمنی مربوط به آن میپردازد.
تیاکلوپرید یک حشرهکش سیستمیک از گروه نئونیکوتینوئیدها است که بر سیستم عصبی آفات اثر گذاشته و موجب مرگ آنها میشود. این سم توسط شرکت بایر (Bayer) تولید شده و برای کنترل طیف وسیعی از آفات در محصولات کشاورزی به کار میرود.
تیاکلوپرید به شکل مایع قابل حل در آب (SC)، گرانول قابل حل در آب (WG) و پودر قابل حل در آب (SP) عرضه میشود و به روشهای مختلفی مانند محلولپاشی، ضدعفونی بذر و سیستم آبیاری قطرهای قابل استفاده است.
تیاکلوپرید از طریق اثر بر گیرندههای نیکوتینیک استیلکولین در سیستم عصبی آفات، باعث اختلال در ارسال پیامهای عصبی و در نتیجه مرگ آنها میشود. این سم به دلیل خاصیت سیستمیک، بهراحتی توسط برگها و ریشههای گیاه جذب شده و در سراسر گیاه پخش میشود.
این ویژگی باعث میشود که تیاکلوپرید نهتنها بر آفات در تماس مستقیم اثر کند، بلکه از طریق تغذیه آفات از گیاه آلودهشده، تأثیرگذاری خود را ادامه دهد.
تیاکلوپرید طیف وسیعی از آفات را کنترل میکند که مهمترین آنها عبارتاند از:
این سم برای کنترل آفات در طیف گستردهای از محصولات زراعی و باغی کاربرد دارد، از جمله:
یکی از رایجترین روشهای استفاده از این سم، محلولپاشی بر روی برگهای گیاهان است. این روش برای کنترل آفات مکنده و برخی آفات جونده مؤثر بوده و موجب جذب سریع سم توسط گیاه میشود.
تیاکلوپرید بهعنوان یک سم سیستمیک، از طریق آبیاری نیز قابل مصرف است. در این روش، سم همراه با آب به ریشه گیاه رسیده و سپس در سراسر گیاه پخش میشود.
یکی از مزایای مهم تیاکلوپرید، قابلیت استفاده بهعنوان ضدعفونیکننده بذر است. این روش موجب میشود که گیاه از همان ابتدای رشد، در برابر آفات خاکزی و مکنده مقاوم باشد.
مقدار مصرف این سم بسته به نوع محصول و نوع آفت متفاوت است، اما بهطور معمول:
تیاکلوپرید یکی از مؤثرترین و ایمنترین سموم نئونیکوتینوئیدی است که برای کنترل طیف وسیعی از آفات استفاده میشود. خاصیت سیستمیک، ماندگاری بالا و تأثیرگذاری سریع از جمله ویژگیهای بارز این سم است.
برای جلوگیری از بروز مقاومت در آفات، توصیه میشود که این سم بهصورت تناوبی با سایر سموم استفاده شود و نکات ایمنی و دوره کارنس بهدقت رعایت گردد.